سرطان در دريا

(افشين ابراهيمي اسكي)

مطالعات بعمل آمده توسط جمعيت دوستداران دريانوردان برروی پرونده های پزشکی 30940 دريانورد که در خلال سالهای 1960 تا 1980 به دريانوردی مشغول بوده اند ، بيانگر اين مدعاست که دريانوردی شغلی است مستعد و مناسب به جهت ابتلا به انواع بيماریهای سرطان مانند سرطان ريه ، اعصاب ، کليه و فوق کليه، سرطان خون ، سرطان غدد لنفاوی و سرطان پوست ، که تمام آنها دربخش سرطان شناسی فنلاند بدقت مورد بررسی و تائيد قرار گرفتند. در اين تحقيق و بررسی سنوات خدمت در دريا و در پست های سازمانی مختلف و انواع شناورها (حمل کالای عمومی و خشک ، فله برها ، تانکرها ، مسافری، یخ شکن ها و ساير شناورها) شرکت داده شدند.

تحقيقات بصورت کلی نشانگر آن بود که سرطان ريه در ميان پرسنل موتورخانه به شدت رو به افزايش بوده بطوريکه رشد اين بيماری از 68/1 (OR) در طول 3 سال به 41/ 2 (OR) بوده است و اين بيماری برای پرسنل عرشه نيز از 29/0 (OR) به 61/0 (OR) رشد داشته. خدمه عرشه در کشتی های يخ شکن با سابقه بالای 20 سال به شدت در معرض ابتلا به اين نوع سرطان بوده اند 41/3 (OR) .

رشد سرطانهای پوستی و مشابه آن برای پرسنل موتورخانه با سابقه بالای 20 سال 75/9 (OR) افزايش، و سرطان کليه و مجاری برای افسران عرشه با سابقه بالای 3 سال 15/2 (OR) رشد داشته است و اين در شرايطی بوده که تعداد دريانوردان استخدام شده افزايش نداشته است. افزايش سرطان غدد لنفاوی درميان افسران عرشه کشتی های تانکر با سابقه بالای 3 سال 78/2 (OR) رشد ، سرطان خون و سرطانهای مشابه آن برای خدمه عرشه از 26/2 (OR) تا 86/6 (OR) رشد داشته که با سابقه کار درصد مبتلايان افزايش می يابد
Odds Ratio (OR) شاخص ابتلا به بيماری است
و در نتيجه اين تحقيقات مشخص شده است که خدمه عرشه بخاطر نوع کار و محيط پل فرماندهی و عرشه به شدت در معرض ابتلا به بيماريهای سرطان خون ، کليه و مجاری و غدد لنفاوی بوده ، و خدمه موتورخانه به علت مجاورت در کنار پشم شيشه و پنبه نسوز (Asbestos) و محيط موتورخانه به شدت در معرض ابتلا به بيماری های سرطان پوست و انواع آن و سرطان ريه هستند.

در طی گزارشی اعلام شد که نسبت مبتلايان به بيماريهای سرطانی در ميان دريانوردان کشورهای اسکانديناوی بسيار بيش از اين نسبت در ميان مردم عادی است که در خشکی کار ميکنند. اين نسبت علی الخصوص در سرطان ريه و سرطانهايی که بنوعی به مصرف مشروبات الکلی مربوط ميشده زيادتر بوده است. اگرچه عموما ميزان ابتلا به سرطانهايي از اين نوع در کشورهای اسکانديناوی بالا ميباشد.

مصرف مشروبات الکلی برروی شناورها از قديم الايام به علت ارزانی ، ايزوله بودن از دنيای اطراف ، محدود بودن تفريحات و مشغوليتهای غير کاری ، ملالت و خستگی روانی ، شايع بوده است. مصرف سيگار در ميان جمعيت دريانوردان بيش از ساير مردم است .
به هرحال مصرف دخانيات و الکل تنها دليل و عامل اصلی افزايش سرطان در بين دريانوردان نميباشد.

پشم شيشه که در سالهای اخير اختراع و مورد استفاده گسترده در کشتی ها قرار گرفت ، يکی از عوامل اصلی افزايش سرطان ريه در بين دريانوردان می باشد. اکثرا براين باورند که پشم شيشه سبب بروز بيماری های سطحی و پوستی مانند خارش ميشود. درصورتی که به علت وجود لرزش در کشتی و يا انجام تعميرات در مکانهای مختلف مقداری از پشم شيشه بصورت گرد در فضا رها و توسط سيستم تهويه در تمام قسمتهای کشتی پراکنده و دريانوردان همراه با هوا آنرا تنفس می کنند.
در هنگام کار در کشتی دريانوردان با انواع و اقسام مختلفی مواد شيميايی و عناصر خاصی که بروز بيماری سرطان در آنها نهادينه است کار کرده ، نزديکی و مجاورت دارند. از قبيل رنگها ، رنگدانه های صنعتی ، روغن ها و حلال ها که برای تعمير و نگهداری کشتی کار کردن و مجاورت با آنها اجباری است که خود سبب افزايش احتمال بروز سرطان مثانه ميگردد.
سروکار داشتن با کالاهای شيميايی و وابستگان آنها مانند بنزن ، نفت و بنزين ، پلی استر ، محصولات پايه ای ساخت پلاستيک ، تخليه و بارگيری آنها و تميز کردن تانکهای مختلف سبب افزايش احتمال بروز سرطان خون ، سرطان کليه و سرطان کبد (سيروز کبدی) ميگردد.
برخی از انواع سرطانها در ميان دريانوردان شايع تر از ساير مردم عادی است و با افزايش تعداد دريانوردان شايع تر و بيشتر ميگردد ، مانند سرطانهايی که بعلت آفتاب سوختگی ايجاد ميگردد و يا در اين خانواده قرار می گيرد. سرطانهای پوستی با رشد 6/1 وعموميت 9/2 تا 6/5 . سرطان کليه و مجاری در بين افسران عرشه 2/1 تا 1/3 و ملوانان عرشه 2 تا 3/3 سرطان غدد فوق کليه و پانکراس . دريانوردان پيرتر با تومورهای بدخيم مغزی از 5/1 تا 9/10 در افسران عرشه و 3/1 تا 2/9 در افسران موتورخانه. و لذا يکی ديگر از بررسی های انجام شده دست يابی به ارتباط سرطانها با نوع کار و محيط کاری در دريا بوده است.

تعداد دريانوردان مورد مطالعه در اين تحقيق 30940 نفر که در خلال سالهای 1960 تا 1980 برروی شناورهای اسکانديناوی کار ميکرده اند و تا قبل از اول ژانويه سال 1967 فوت نشده اند و تماما فنلاندی بوده و تحت يک سيستم بايگانی و استخدامی واحد پرونده داشتند شرکت داده شدند.

و لذا جداول ذيل بعنوان نمونه های آماری بدست آمد:





چه در کشتی خاص و چه در هر نوعی از شناورها ، کار کردن در پست سازمانی خاص و يا در هر رده سازمانی ، نقطه سربسر برای يک روز و يا يک ماه تقريبا مشابه است و لذا در جداول بالا کارکرد بيش از يک ماه درنظر گرفته شده است. فاصله زمانی ابتلا و تشخيص سرطان در مبنای 10 سال درنظر گرفته شده است. اگرچه شاخص ابتلا به بيماری در مبنای 5 سال و 20 سال نيز مورد بهره برداری قرار گرفته است. و درخصوص شناورها رسته های عرشه و موتور نيز به تفکيک بررسی شده اند تا امکان سنجی ابتلا به بيماری در موقعيت های متفاوت نيز بررسی شود.
در اين بررسی مطالعه عادات افراد درخصوص استعمال دخانيات و الکل نيز به جهت اهميت اين نوع عادات علی الخصوص درمورد سرطان ريه نيز مورد بررسی قرار گرفته و در تحقيق شرکت داده شده است.
از ميان 299 نفر مبتلا به سرطان ريه شرکت داده شده در اين تحقيق تا سال 1974 تنها 18 نفر زنده مانده بودند.

ميزان امکان سنجی ابتلا به بيماری (OR) در خصوص سرطان پانکراس برای افسران عرشه 2 ( 02/1 تا 93/3) و ميزان رشد با مدت زمان سابقه خدمت آنها مرتبط بود. افسران موتور به همين ترتيب در معرض خطر با رشد کمتری مواجهه بودند (32/0 تا 27/0) برحسب ميزان سابقه کار.

ميزان امکان سنجی ابتلا به بيماری (OR) در خصوص سرطان ريه برای افسران عرشه 42/0 (29/0 تا 61/0) و ميزان رشد با مدت زمان سابقه خدمت آنها مرتبط بود. افسران موتور به همين ترتيب در معرض خطر با رشد بيشتری مواجهه بودند علی الخصوص بعد از 3 سال کار 68/1 (17/1 تا 41/2) برحسب ميزان سابقه کار. اين مقدار برای سابقه کار بالای 10 سال رشد بيشتری نشان داده است.
افسران عرشه که در کشتی های يخ شکن کار ميکنند ، بالای يکسال کارکرد 21/2 (03/1 تا 77/4) ، بالای 5 سال کارکرد 22/2 (1 تا 93/4) و بالای 20 سال کارکرد 41/3 (23/1 تا 49/9) داشته است.

ميزان امکان سنجی ابتلا به بيماری (OR) در خصوص سرطانهای شايع پوست برای خدمه موتورخانه 5/7 (35/1 تا 7/36) علی الخصوص با سابقه بالای 10 سال و 75/9 (88/1 تا 6/50) با سابقه بالای 20 سال بوده است.

ميزان امکان سنجی ابتلا به بيماری (OR) در خصوص سرطان کليه و مجاری برای افسران عرشه با بيش از 3 سال سابقه 15/2 (14/1 تا 08/4) و ميزان رشد با مدت زمان سابقه خدمت آنها مرتبط بود. با افزايش سابقه بالای 10 سال 34/1 (1 تا 79/1) و همين مقدار برای تانکرها 8/11 (34/1 تا 97) بوده است.

مشاهده ميشود که ميزان خطر ابتلا به سرطان در تمام رسته ها بنوعی نزديک بهم بوده و فقط درخصوص سرطان غدد لنفاوی در افسران عرشه برروی تانکرها با افزايش سابقه کار بشدت افزايش می يابد.
که موارد مشابه آن برای سرطان خون نيز موجود بوده است.



تشريح مطلب
مطلعه انجام گرفته 8 نوع از انواع سرطانها را شامل ميشود که توسط دريانوردان گزارش شده است بگونه ای که ابتلا به آن می تواند متاثر از نوع کار و زندگی آنها در دريا باشد. عوامل سرطانزايی مانند آفتاب سوختگی (سرطان پوست) ، عادات زندگی (مصرف الکل و دخانيات) در اين تحقيق درنظر گرفته نشده اند. چراکه بسياری از دريانوردان زن نيز در بخش های مختلف کشتی مشغول بکارند که در اين تحقيق هيچ زنی مورد مطالعه قرار نگرفت.
گروه دريانوردان مورد مطالعه بصورت کلی انتخاب شده بودند و به هيچ عنوان از ميان مبتلايان به سرطان و يا ساير بيماريها برگزيده نشده بودند.



با توجه به افزايش سرطان ريه در ميان خدمه موتورخانه ، متوجه شديم وضعيت مکانی و فضای موتورخانه بطوری است که آمادگی لازم را برای ابتلا به اين سرطان افزايش داده و اکثرا ناشی از مواد آزاد شده توسط هيدروکربن ها و پشم شيشه ها می باشد. همچنين بخارات ناشی از سوختن در موتورخانه ، گرما ، و شرايط کاری بسيار سخت و طاقت فرسا ريسک ابتلا را افزايش ميدهند.
سرطان های هم خانواده پوست در بين خدمه موتور بسيار شايع است ، تنها دليل ثابت شده و شناخته شده آن تاکنون پشم شيشه بوده که بطور بسيار گسترده ای از آن در شناورها استفاده ميشود.
افزايش سرطانهای مغز و تومورهای مغزی به نوعی مستقيما به پست سازمانی و کار با ماشين آلات مربوط است ، بعنوان مثال کار در حوزه های الکتريکی و جريانهای مغناطيسی خطر ابتلا به بيماری های اعصاب و روان و ابتلا به تومورهای بدخيم مغزی را چهار برابر افزايش ميدهد.


خطر ابتلا به سرطان کليه و مجاری ادرار در ميان افسران عرشه برروی تمام انواع شناورها موجود و زياد بود (سه برابر نسبت به سايرين)
خطر ابتلا به سرطان خون برای کليه خدمه تانکرها بالا بود. اندکی کمتر همين مقدار خطر درخصوص ابتلا به سرطان غدد لنفاوی برای اين افراد موجود است.