چين ، کمبود نيروی ماهر دريانورد در دنيا و صادرات تخصص

(کاپيتان فتوحی)

پيشرفت های کمی و کيفی در مورد تربيت نيروی انسانی دريانورد در چين و اقداماتی در جهت ارتقاء صنعت دريانوردی آنکشور صورت گرفته است که بنا به اظهارات رئيس شورای هماهنگی استخدام دريانوردان در خارج از کشور چين صدور دريانورد به شرکتهای کشتيرانی بين المللی از 20 سال پيش آغاز گرديده که عمده مشتريان آنها از کشورهای هنگ کنگ ، ژاپن و سنگاپور ميباشند. ليکن امروزه بلحاظ ارتقاء سطح علمی و مهارت دريانوردان چينی ، شرکتهای کشتيرانی اروپايی ، آسيايی و آمريکايی نيز به استخدام اين دريانوردان روی آورده اند.
درحال حاضر درکشور چين 54 آژانس نيروی انسانی دارای مجوز صدور دريانورد بشرکت های کشتيرانی درسطح بين المللی درحال فعاليت ميباشند که تاکنون مجموعا 200 هزار دريانورد را به خارج از چين اعزام نموده اند. اين حرکت ضمن حل مشکل کمبود نيروی انسانی دريايی در ديگر کشورها موجب رشد صنعت دريانوردی در کشور چين شده است.
موارد ذيل منجمله اقداماتی است که متوليان امور دريايی کشور چين درجهت کسب سهم بيشتر از بازار جهانی جهت صدور دريانوردان صورت گرفته است:
- ارتقاء سطح آموزش درراستای بهبود عملکرد دريانوردان
توضيح اينکه اکثر شرکتهای کشتيرانی بين المللی از پذيرش دريانوردان چينی بدليل مشکل محاوره زبان انگليسی بعنوان زبان کاری بين المللی امتناع می ورزيدند که در جهت رفع اين معضل آژانس های نيروی انسانی خواستار آموزش زبان دريانوردان مطابق با کنوانسيون STCW گرديده و بيشترين سعی خود را متوجه آموزش زبان اينگليسی نموده اند.
- بکارگيری سيستم مديريت کيفيف ايزو 9002 در آژانس های تامين نيروی انسانی
- تبادل اطلاعات و تقويت روابط با کشتيرانی های بين المللی جهت رفع کمبود نيروی انسانی متخصص دريايی
توضيح اينکه پيشرفت صنعت دريانوردی طبق پيش بينی های بعمل آمده دردهه آينده با تقاضای بيشتر نيروی انسانی همراه خواهد بود. براساس برآورد موسسه بيمکو و اتحاديه بين المللی کشتيرانی ها (ISF) در سال 2010 ميلادی کشتيرانی های دنيا با کمبود نيروی انسانی در رده افسران ارشد به تعداد بيش از 46000 نفر مواجه خواهند بود که اين تعداد بدلايل ذيل قابل افزايش ميباشد:
- افزايش کشتيهای جديد و تقاضای بيشتر نيروی انسانی
- تقاضا برای افسران با شايستگی بيشتر بدليل پيشرفت روزافزون تکنولوژی و بکارگيری قوانين جديد که بخودی خود سبب عدم بکارگيری افسران با کيفيت پائين و کم تجربه خواهد شد.
- ادامه روند تقليل دريانوردان و همچنين مشکلاتی درخصوص ترغيب نيروی جوان جهت پيوستن به صنعت دريانوردی که از سال 1990 ميلادی تاکنون بدليل پيشرفتهای اقتصادی و بهبود وضعيت شغلی در خشکی حادث گرديده است.

کشور چين درحال حاضر مهمترين کشوری است که از توان آموزش بالقوه خوبی جهت اعزام دريانورد بشرکتهای کشتيرانی خارجی برخوردار ميباشد. دليل اين موضوع حضور بيش از يکصد و شصت هزار افسر ارشد آماده بخدمت است که از اين تعداد فقط سی هزار نفر برروی کشتی های خارجی مشغول کارند.

اين کشور دارای 26 انستيتو دريايی و 31 مرکز آموزش دريايی مجهز به وسايل مدرن آموزشی و اساتيد مجرب درسطوح مختلف ميباشد که سالانه 4000 تا 6000 افسر و بيش از 20000 ملوان از اين مراکز فارغ التحصيل ميشوند.
کشور چين درليست سفيد سازمان جهانی دريانوردی قراردارد و متوليان امور دريايی بسياری از کشورها سيستم آموزشی و صدور گواهينامه دريانوردان اين کشور را از طريق امضاء تفاهم نامه تائيد نموده اند.

لازم بذکر است دريانوردان چينی بدليل پرداخت دستمزد مناسب بسيار علاقمند به الحاق به کشتيرانی های خارجی ميباشند و با وجود اينکه سالانه تعداد زيادی دريانورد چينی آماده خدمت در ناوگان جهانی تربيت ميشوند ليکن صدور دريانوردان چينی تنها 3 الی 4 درصد تقاضای کشتيرانی های دنيا را پاسخگو ميباشد و اين درحالیست که تا سال 2010 ميلادی با 12 درصد کمبود دريانورد مواجهه خواهيم بود.

با توجه بصدور دريانوردان چينی بکشورهای ديگر ، ضرورت تشکيل اتحاديه های دريانوردی قوی که بتوانند از حقوق قانونی آندسته از دريانوردان که در کشتيرانی های بين المللی خدمت مينمايند در دستور کار مقامات دريايی چين قرار دارد ، لذا کانون دريانوردان چينی با تعداد يک ميليون و چهارصد و شصت هزار عضو ، قراردادهای تفاهم با کانون دريانوردی کشورهای سنگاپور ، نروژ ، ژاپن و برخی کشورهای ديگر به امضاء رسانده است که اين امر سبب بهبود وضعيت کاری دريانوردان چينی در دنيا شده و مخطرات ايجاد شده و يا ريسک دريانوردان در حين کار برروی کشتی ها که شامل هزينه های مربوط به مراجعت دادن دريانوردان به کشورشان در مواقع ورشکستگی مالکان کشتيها ، غرق شدن کشتی ، بيماری و آسيب ديدگی ناشی از کار ، عدم پرداخت حقوق توسط مالکان در شرايطی که کشتی بدلائل مختلف از تملک آنها خارج ميشود و مواردی همچون از دست دادن صلاحيت بخاطر اشتباهاتی که توسط خود دريانورد صورت ميگيرد را پوشش داده و بسيار بهبود بخشيده اند که شامل :
- تلاش و اقداماتی است که فدراسيون بين المللی حمل و نقل (ITF) در جهت استيفای حقوق دريانوردان انجام ميدهد
- اتخاذ رويه های پيشنهادی توسط گروه کاری منتخب IMO و ILO جهت ايجاد سيستم امنيت مالی که درصد اعمال آن توسط کشتيرانی ها ميباشند و آن مواردی است که دريانورد بدلايل مختلف آسيب ديده و يا فوت ميشود و در زمانی که دريانوردان درمعرض خطر ازدست دادن صلاحيت کاری قرار ميگيرند